Φωτογραφικά ντοκουμέντα από το 1936: Οταν βρέθηκαν τα κομμάτια του Λιονταριού της Αμφίπολης [εικόνες]

Ενα βιβλίο του Αμερικανοσουηδού συγγραφέα και αρχαιολόγου Oscar Broneer που εκδόθηκε το 1941, αλλά δεν μεταφράστηκε ποτέ στα ελληνικά, περιέχει σπάνια φωτογραφικά ντοκουμέντα.

Διακρίνεται η εύρεση του επιβλητικού Λέοντα της Αμφίπολης σε κομμάτια στις όχθες του Στρυμώνα, καθώς και η επανασυναρμολόγηση του επιβλητικού γλυπτού και η κατασκευή του μνημείου του.
iefimerida.gr

Σημείο κατατεθέν για το νομό Σερρών, έμβλημα της Μακεδονίας, το Λιοντάρι της Αμφίπολης, είναι βέβαιο ότι αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά μνημεία του 4ου αιώνα π.χ. που διασώθηκαν και μέχρι τώρα είναι το μοναδικό που αναστηλώθηκε και βρίσκεται σήμερα δίπλα στην παλιά γέφυρα του Στρυμόνα στην επαρχιακή οδό Αμφίπολης - Σερραϊκής Ακτής. 

Το λιοντάρι της Αμφίπολης έχει ύψος 5,30μ. και εικονίζεται καθιστό στα πίσω πόδια. Πρώτη φορά έγινε γνωστή η ύπαρξη του ευρήματος στην Αθήνα από μία αναφορά της 7ης μεραρχίας του ελληνικού στρατού το 1912. Κατά τον μήνα Αύγουστο το 1916, ’γγλοι στρατιώτες που κατασκεύαζαν οχυρωματικά έργα στην γέφυρα της Αμφίπολης, βρήκαν τα μαρμάρινα κομμάτια του λιονταριού και προσπάθησαν να τα μεταφέρουν ως την θάλασσα προκειμένου να τα φυγαδεύσουν στην Αγγλία. Μα η προσπάθεια τους ματαιώθηκε από τους Βουλγάρους οι οποίοι μόλις είχαν καταλάβει το Παγγαίο και άρχισαν να τους βομβαρδίζουν.

Όπως επισημαίνει η Προϊσταμένη της ΚΗ’ Εφορίας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Κατερίνα Περιστέρη «το υλικό της βάσης του Λέοντα, είχε χρησιμοποιηθεί ως φράγμα σε δεύτερη χρήση ήδη από τη ρωμαϊκή εποχή και βρέθηκε από τον Ελληνικό Στρατό το 1912, κατά την αποξήρανση της κοίτης του Στρυμόνα για την κατασκευή της σύγχρονης γέφυρας κοντά στις εκβολές του. Μετά το 1917 τα μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη συγκεντρώθηκαν κοντά στο θεμέλιο που ταυτίστηκε λανθασμένα, ως θεμέλιο της βάσης του μνημείου. Πρώτος ο Α. Ορλάνδος μελέτησε μαζί με τον P. Perdrizet το υλικό μέχρι τη δεκαετία του ’30. Το 1936 οι J. Roger και O. Broneer συνεχίζουν τη μελέτη και την αποκατάσταση του μνημείου στη θέση αυτή στην οποία βρίσκεται σήμερα με την κατασκευή μιας συμβατικής βάσης. Την ίδια εποχή, η Ulen βρίσκει νέα κομμάτια στην αποξήρανση της αρχικής Κερκινίτιδας Λίμνης και μεταφέρει το υλικό, 60 χμ. μακριά στην θέση του νέου φράγματος της λίμνης Κερκίνης, στο Λιθότοπο. Το 1971 ο S. Miller ταυτίζει το υλικό στο Λιθότοπο και αυτό επιστρέφει στην αρχική του περιοχή. Ο Miller αποδίδει σωστά το υλικό, δεν βρίσκει όμως την προέλευση του και ότι προέρχεται από κυκλικό τοίχο.

Σύμφωνα με τους ιστορικούς και αρχαιολόγους το πρόσωπο του λιονταριού, που υπήρξε ανέκαθεν ιερό σύμβολο των Μακεδόνων, ήταν στραμμένο κατά την πόλη, εκφράζοντας έτσι πληρέστερα το σκοπό και το μεγαλείο της.

Ο Λέων της Αμφίπολης ανεγέρθηκε ως συμβολικό μνημείο, που εξέφραζε την μεγάλη δύναμη της πόλης, όπως συνέβη και με τους Λέοντες της Δήλου. Επιπροσθέτως η λαϊκή παράδοση λέει ότι ο γλύπτης του, αγνώστου ταυτότητας, αφού τελείωσε το δημιούργημα του, το οποίο αποτελούσε και την αποκορύφωση της καριέρας του και έπρεπε να είναι σύμβολο δύναμης αφού ήταν αφιερωμένο σε κάποιο σημαντικό πρόσωπο βρέθηκε μπροστά σε μια δυσάρεστη έκπληξη. Το λιοντάρι δεν είχε την γλώσσα του. Απελπισμένος λοιπόν το πέταξε στον ποταμό Στρυμόνα προκειμένου να μην το δει κανείς και ντροπιαστεί.

Η ανασκαφική έρευνα στον Τύμβο «Καστά» της αρχαίας Αμφίπολης συνεχίζεται και μέρα με τη μέρα ολοκληρώνεται το παζλ της ιστορίας, με το Λιοντάρι της Αμφίπολης να στέκει αγέρωχο και επιβλητικό αποκαλύπτοντας τη σημαντικότητα των ανασκαφικών ευρημάτων....